Obowiązek korzystania z tachografów w pojazdach ma kluczowe znaczenie dla przewoźników oraz kierowców[1]. W artykule przybliżamy sytuacje, w których ich użycie jest niezbędne. Wyjaśniamy, które pojazdy przekraczające masę 3,5 tony oraz 2,5 tony są objęte tymi regulacjami. Dodatkowo, przedstawiamy wyjątki od tej zasady oraz omawiamy prawne konsekwencje wynikające z ich nieprzestrzegania. Zapoznaj się z obowiązującymi regulacjami i dowiedz, jakie sankcje mogą być nałożone za ich łamanie.
Czy tachograf jest obowiązkowy?
Tachograf to nieodzowne urządzenie obecne w ciężarówkach i autobusach przekraczających 3,5 tony, które są wykorzystywane do przewozu towarów oraz pasażerów. Od 1 lipca 2026 roku, każdy pojazd o masie powyżej 2,5 tony uczestniczący w międzynarodowym transporcie drogowym będzie musiał być wyposażony w tachograf drugiej generacji. Te urządzenia odgrywają kluczową rolę w kontrolowaniu czasu pracy kierowców, wspierając przestrzeganie przepisów dotyczących okresów jazdy i odpoczynku. Rejestrują one czas jazdy, prędkość oraz przebyte kilometry, co jest istotne dla bezpieczeństwa na drogach. Europejskie regulacje nakazują użycie tachografów, aby chronić zdrowie kierowców i zapewnić bezpieczeństwo w ruchu drogowym[2].
Kiedy tachograf jest obowiązkowy?
Ciężarówki i autobusy, których masa przekracza 3,5 tony, muszą być wyposażone w tachograf. Obowiązek ten dotyczy zarówno transportu towarowego, jak i przewozu pasażerów, niezależnie od tego, czy odbywa się to na trasach międzynarodowych, czy krajowych. Unijne regulacje wymagają montażu tachografów w pojazdach powyżej 3,5 tony, w tym także w autobusach przewożących więcej niż dziewięć osób. Co więcej, od 1 lipca 2026 roku każdy pojazd o masie przekraczającej 2,5 tony, który bierze udział w transporcie drogowym na arenie międzynarodowej, będzie musiał posiadać tachograf drugiej generacji.
Przepisy dotyczące pojazdów o masie powyżej 3,5 tony
Pojazdy, które przekraczają dopuszczalną masę całkowitą 3,5 tony, muszą przestrzegać specjalnych przepisów dotyczących bezpieczeństwa ruchu i uczciwej konkurencji. Każdy nowy ciężarówka oraz autobus o takiej masie powinien być wyposażony w tachograf. To urządzenie rejestruje czas prowadzenia pojazdu, co umożliwia monitorowanie poziomu zmęczenia kierowców i zwiększa bezpieczeństwo na drogach.
Zgodnie z unijnymi regulacjami, wszystkie pojazdy powyżej 3,5 tony, wykorzystywane zarówno do przewozu towarów, jak i pasażerów, muszą posiadać tachografy. Dotyczy to zarówno przewozów krajowych, jak i międzynarodowych. Dzięki temu łatwiej jest kontrolować przestrzeganie norm dotyczących czasu jazdy oraz odpoczynku.
Jednakże, od 1 lipca 2026 roku, te przepisy będą również obejmować pojazdy o masie powyżej 2,5 tony. Wprowadzenie tej zmiany dodatkowo podniesie poziom bezpieczeństwa i standardy pracy w branży transportu drogowego[6].
Nowe przepisy dla pojazdów powyżej 2,5 tony od 2026 roku
Od 1 lipca 2026 roku wszystkie pojazdy ważące ponad 2,5 tony uczestniczące w międzynarodowym transporcie drogowym będą musiały być wyposażone w inteligentne tachografy drugiej generacji. Wymóg ten obejmuje zarówno ciężarówki, jak i autobusy, zgodnie z przepisami obowiązującymi w Europie. Instalacja tych urządzeń rozpocznie się w nowych pojazdach już od sierpnia 2023 roku. Tachografy te mają na celu nie tylko zwiększenie bezpieczeństwa, ale także ułatwienie monitorowania czasu pracy kierowców, co jest istotne dla przestrzegania przepisów o czasie jazdy i odpoczynku. Dodatkowo, nowe regulacje mają na celu podniesienie standardów bezpieczeństwa oraz warunków pracy w transporcie.
Jakie są wyjątki od obowiązku stosowania tachografów?
W europejskich przepisach zawarte są wyjątki dotyczące używania tachografów. Przykładowo, pojazdy obsługujące regularne trasy pasażerskie mogą być zwolnione z ich stosowania, pod warunkiem że odcinek nie przekracza 50 kilometrów. To udogodnienie pozwala lokalnym, mniejszym firmom transportowym uniknąć wydatków związanych z montażem i konserwacją tych urządzeń.
Pojazdy transportujące pasażerów na krótkich trasach
W pojazdach obsługujących krótkie trasy pasażerskie nie ma potrzeby instalowania tachografu, o ile trasa jest niezmienna i nie przekracza 50 kilometrów. Dzięki temu lokalny transport może działać z większą elastycznością. To rozwiązanie obniża koszty związane z zakupem i konserwacją tych urządzeń. Mniejsze przedsiębiorstwa transportowe mogą w ten sposób skoncentrować się na poprawie efektywności operacyjnej, unikając dodatkowych wydatków.
Inne wyjątki przewidziane w przepisach
Europejskie przepisy oferują kilka wyjątków od obowiązku używania tachografów:
- pojazdy, które nie przekraczają prędkości 40 km/h,
- pojazdy należące do służb publicznych,
- pojazdy uczestniczące w niekomercyjnym transporcie humanitarnym,
- specjalistyczne pojazdy pomocy drogowej operujące w promieniu 100 km od bazy,
- pojazdy o masie do 7,5 tony, które przewożą materiały na własne potrzeby kierowcy.
Celem tych regulacji jest dostosowanie wymogów do specyfiki różnych form transportu i zapewnienie elastyczności w ich stosowaniu[7].
Co grozi za brak tachografu?
Nieobecność tachografu w pojazdach, które są zobligowane do jego posiadania, może prowadzić do istotnych komplikacji[8]. W Polsce za jego brak przewidziane są kary sięgające nawet 12 000 zł. Takie mandaty mają na celu odstraszenie kierowców i przewoźników od naruszania tego obowiązku. Tachografy odgrywają kluczową rolę, ponieważ umożliwiają kontrolę nad czasem pracy kierowców. Bez tych urządzeń nie jest możliwe legalne wykonywanie międzynarodowych przewozów drogowych. Zarówno kierowcy, jak i przewoźnicy mogą spotkać się z konsekwencjami prawnymi oraz finansowymi, co bezpośrednio wpłynie na funkcjonowanie firm transportowych.
Kary finansowe i administracyjne
Kary finansowe i administracyjne związane z brakiem tachografu potrafią być dotkliwe[10]. W naszym kraju kierowcom grożą mandaty sięgające nawet 12 000 zł, co ma zniechęcać do łamania prawa. Bez tego urządzenia prowadzenie międzynarodowych przewozów drogowych jest nielegalne, co niesie za sobą poważne skutki finansowe i prawne dla firm transportowych. System kar ma na celu zapewnienie przestrzegania przepisów oraz podnoszenie bezpieczeństwa na drogach.
Konsekwencje dla przewoźników i kierowców
Brak tachografu może prowadzić do poważnych problemów dla firm transportowych i kierowców. Kary finansowe sięgają nawet 12 000 zł, ale to nie jedyne konsekwencje. Przewoźnicy mogą również napotkać trudności administracyjne, które mogą utrudniać codzienną działalność. Mandaty dla kierowców mają zmusić do przestrzegania przepisów, a w dłuższej perspektywie mogą skutkować utratą zaufania klientów oraz ograniczeniem oferowanych usług. Tachografy odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu zgodności z regulacjami dotyczącymi czasu pracy, co bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo na drogach.
Źródła:
- [1] https://www.flotman.pl/blog/kto-musi-miec-tachograf-w-2023-roku-kiedy-tachograf-jest-obowiazkowy/
- [2] https://solidsecurity.pl/blog/tachograf-co-to-jest-i-kto-musi-go-posiadac
- [3] https://inewi.pl/blog/nowe-przepisy-dotyczace-tachografow-od-2025-roku-co-trzeba-wiedziec
- [4] https://transexpert.pl/tachografy-w-jakich-pojazdach-sa-obligatoryjne/
- [5] https://www.flotman.pl/blog/transport-do-35-tony-a-tachograf-wymagania/
- [6] https://www.akademiaczasupracy.pl/kiedy-tachograf-jest-obowiazkowy-rozwiewamy-watpliwosci/
- [7] https://www.gov.pl/web/gitd/obowiazek-wymiany-dotychczas-uzytkowanych-tachografow
- [8] https://www.navifleet.pl/blog/tachografy-w-busach—co-musisz-wiedziec-o-nowych-przepisach
- [9] https://brk.pl/obowiazkowe-tachografy-w-busach-25-35-t-od-1-lipca-2026-roku-przeglad-najwazniejszych-informacji/
- [10] https://asnetgps.pl/obowiazkowy-tachograf-kiedy-musimy-go-posiadac/
Nazywam się Jakub i jestem logistykiem z 15 letnim doświadczeniem. Pracowałem w różnych firmach i obecnie pracuje wyłącznie z domu obsługując zlecenia różnych firm. Na blogu dzielę się z Wami moją obszerną wiedzą o logistyce i produkcji.
